وضعیت آلودگی دریای خزر و رودخانه¬های حوضه جنوبی آن از نظز مقادیر آلودگی جیوه بواسطه پایش پستانداران آبزی

در این تحقیق برای بررسی وضعیت آلودگی جیوه در دریای خزر و رودخانه‌های حوضه جنوبی آن به ترتیب از موی فک دریای خزر (Phoca caspica) و شنگ رودخانه‌ای (Lutra lutra) بعنوان دو گونه دریایی و رودخانه‌ای برای پایش آلودگی جیوه استفاده شد. بدین منظور نمونه های مو از موزه های تاریخ طبیعی استان‌های شمالی از تیرماه تا بهمن ماه 86 جمع‌آوری شدند. مقادیر جیوه با استفاده از  دستگاه (USA) LECO AMA 254 Advanced Mercury Analyzer  بر طبق استاندارد ASTM  شماره D-6722  اندازه گیری شد. میانگین غلظت جیوه برای کل نمونه‌ها (فک و شنگ) 6/38/7  میکروگرم بر گرم بود. مقادیر غلظت جیوه در  موی فک خزر در دامنه 23/1 تا 42/27 میکروگرم بر گرم و در موی شنگ در رودخانه‌های حوضه جنوبی خزر در دامنه  88/0 تا 38/12 میکروگرم بر گرم قرار داشت. اختلاف معنی‌داری بین دو گونه از نظر متوسط غلظت جیوه در سطح 95% دیده نشد. همچنین تحلیل رگرسیون برای شنگ رودخانه‌ای افزایش معنی‌دار غلظت جیوه از سال 85-65 را نشان داد. با وجود مشاهده روند مشابه در تجمع آلودگی در سال‌های اخیر، برای اثبات این قضیه در فک خزری نیاز به داده‌های آماری بیشتری است. با توجه به داده‌های این تحقیق در فک و شنگ بعنوان پستانداران سطوح بالای زنجیره غذایی که گونه‌هایی ماهیخوار هستند به نظر می‌رسد ساکنان استان‌های ساحلی ایران که از سرانه بالای مصرف ماهی برخوردارند در معرض خطر این آلودگی قرار دارند.